Over het optimaliseren van tradingsystemen doen veel indianenverhalen de ronde. Vaak hoor je de termen als curve fitting en overoptimalisatie vallen. Wat dit precies betekent en waarom het een probleem vormt blijft vaak onduidelijk. In dit blog lichten we een tipje van de sluier op, door ons te verdiepen in de wereld van de sportvisser.
Sportvissers hebben vaak hun favoriete visplekje. Ze weten – of ze denken te weten – waar de vis zit. En inderdaad, op hun plekje, door jarenlange ervaring uitgekozen, blijken ze vaak een vette vis aan de haak te slaan. Een visser die nieuw is in een gebied moet z’n plek natuurlijk nog vinden. We nemen je in dit blog mee in de zoektocht naar een goede visplek voor de jaarlijkse viswedstrijd. In het gebied waar de wedstrijd wordt gehouden heeft onze visser nog nooit gevist. De concurrentie weet misschien wel het een en ander, maar vertelt dat natuurlijk niet aan hem.
De visser besluit zijn zoektocht systematisch aan te pakken en deelt het gebied in, in een vierkant met vier sectoren. In elke sector gaat hij een middagje vissen, en wat blijkt: In sector II vangt hij veel meer vis dan in de andere drie. Enthousiast geworden door deze ontdekking besluit hij sector II verder op te delen in vier kleinere gebieden A-D. Ook in deze gebieden gaat hij telkens een middagje vissen. Nu zijn de verschillen kleiner. In gebied A vangt hij 12 vissen, in B 16, in C 4 en in D 3. Omdat gebied B de hoogste visopbrengst levert neemt onze visser dit gebied nog eens verder onder de loep. Van de 16 vissen blijkt hij er 14 in één en dezelfde sloot gevangen te hebben. Op de dag van de viswedstrijd is onze visser er al vroeg bij. Hij reserveert zijn plekje aan de kant van de visrijke sloot. Als hij merkt dat hij de enige is die voor deze sloot gekozen heeft kan hij z’n enthousiasme niet op: dit moet een gewonnen wedstrijd worden.
Tijdens de viswedstrijd wil het met vangen niet zo lukken. Maar kennelijk zijn ook de concurrenten niet succesvol, want die verplaatsen zich elk half uur. Onze visser doet daar echter niet aan mee, want hij ‘weet’ dat in zijn sloot heel veel vis zit. Groot is zijn teleurstelling als hij aan het eind van de wedstrijd maar één enkele vis gevangen heeft. De concurrentie heeft ook niet veel gevangen, maar in ieder geval meer dan hij. Met z’n laatste plek op zak rijdt hij piekerend naar huis: Waar is het nu toch misgegaan? Hij had toch zo goed uitgezocht waar er vis zat?
Het verhaal van de visser laat zich goed vergelijken met de zoektocht naar een goed tradingsysteem. Ook bij een tradingsysteem wil je niet vissen in een lege vijver, maar als je teveel inzoomt op succesvolle trades uit het verleden…. dan kom je in het live handelen vaak bedrogen uit. Een betere aanpak voor onze visser zou zijn geweest:
Het is duidelijk dat in sector II veel meer vis zit dan in de andere sectoren. Het is daarom een verantwoorde keuze om het vizier alleen op deze sector te richten. Binnen sector II zijn de gebieden A en B duidelijk beter dan de andere twee. Omdat vissen zich redelijk vlot door het water kunnen bewegen is het aannemelijk dat ze zich niet altijd op dezelfde plek bevinden. Een te verdedigen aanpak – zonder gegarandeerd succes overigens – is om tijdens de wedstrijd op verschillende plekken in gebieden A en B te vissen. Daarmee spreid je je kansen binnen een in het verleden succesvol gebied.
Zonder verder op de wiskundige achtergrond van curve fitting in te gaan kunnen we met het verhaal van de visser in gedachten wel de parallel trekken met de trader die een systeem optimaliseert. Wat de visser in feite doet is het steeds verder optimaliseren van zijn vangstplek. Optimalisatie 1 is de keuze voor sector II en dat blijkt een goede. Optimalisatie 2 is de keuze voor gebied B. Hoewel deze keuze niet per se fout is, doet de visser er goed aan om gebied A niet uit te vlakken. Maar dan komt het: in de volgende optimalisatiestap kiest de visser voor een heel klein gebiedje waar hij – naar later blijkt – toevallig een keer heel veel vis heeft gevangen. Optimalisatie kan dus helpen om betere resultaten te boeken maar je moet het niet overdrijven. Nog even de keuzes voor de visser op een rij:
- Geen uitzoekwerk, het hele gebied is goed: geen optimalisatie, geen bijzondere resultaten
- Keuze voor gebied I: goede optimalisatie, goede vangstresultaten in de wedstrijd
- Keuze voor gebied B: enigszins overoptimalisatie: ook A biedt resultaat. Ook al heb je in B goede resultaten, een combinatie met gebied A verbetert die wellicht nog.
- Keuze voor de sloot: zware overoptimalisatie: in het verleden behaalde resultaten bieden geen …..
Tot slot: Hoe weet je nu wanneer je aan het overoptimaliseren bent. In de traderswereld wordt daarvoor vaak gebruik gemaakt van de WalkForward Test. Voor de visser betekent dat bijvoorbeeld dat hij na zijn uitzoekwerk en de keuze voor gebied B en de sloot nog eens gaat vissen. Vangt hij in de sloot dan weinig tot niets, dan was er sprake van overoptimalisatie. Vangt hij op andere plekken binnen gebied B wel veel vis, dan was de optimalisatie voor dit gebied wel een goede, en geven de resultaten uit het verleden een zinvolle indicatie voor de toekomst.
